فنون روایتگری در داستانهای هزارویک شب

هزارو یک شب یکی از کلان ترین آثار ادبی است که در وسعت و تنوّع، غرابت، تغزّل و نیّات اخلاقی، با بزرگترین آثار ادبی جهان مانند ادا،رامایانا و ایلیاد برابری می کند.دربار? این کتاب پژوهشهای مفید و راهگشایی انجام شده است. روایت شناسی رویکردی نوین در مطالع? ادبیات داستانی است و در پی یافتن دستور زبان داستان، کشف زبان روایت، نظام حاکم بر انواع ادبی و ساختار آنهاست. بر اساس نظری? روایت شناسی، مهمترین عناصر تشکیل دهند? روایت داستانی هزارویک شب شخصیّت،راوی،روایت گیر وزمان هستند. داستانهای هزارویک شب را می توان بر اساس الگوی تحلیل قصه های پریان ولادیمیر پراپ، درجداول متعدد بررسی کرد. چگونگی روایتگری شهرزاد، پدیده ای جدای از شرایط او نیست.شهرزاد چه آنجا که خودش راوی داستان ها است و چه آنجا که روایت را به دیگری واگذار می کند یا در فرآیند همزمانی روایی، مشترک با اشخاص داستان، به روایتگری می پردازد؛ در هر فاصله ای که از روایت قرار گرفته باشد، بازگشتِ روایت و سرنخ جریانِ روایی، در دست اوست. مفهوم مهــمی که در هزارو یک شب با آن مواجه ایم، مفهوم استعجاب است. در هزارو یک شب سخن گفتن مساوی با زندگی و سکوت برابر با مرگ است. سرّ توفیق شهرزاد درسخندانی اوست.شهرزاد پیروز می شود چون هم او و هم شهریارو هم تمام اشخاص قصه در این نکته اتفاق نظر دارند که اعجاب برابر با زندگی است. شهرزاد قصه گو با تشخّص بخشیدن به زن،ترسیم حقیقی نیاز زن و مرد به یکدیگر، قراردادن شهریار در موقعیت های مختلف اخلاقی،امتحان کردن های متعدد و تبیین حکمت مرگ و زندگی،توانست شاه خودکامه را به زندگی برگرداند.در این پژوهش، کوشش شده تا در کنار بیان خاستگاه داستانها و تحلیل ساختاری آنها، شیوه های روایتگری شهرزاد، مورد کنکاش قرار گیرد.